Histoire de saint François

Franciscus servus et amicus altissimi in civitate Assisii¹ ortus et negotiator² effectus³ fere usque ad vicesimum aetatis suae annum tempus suum vane⁴ vivendo consumpsit. Quem dominus infirmitatis⁵ flagello⁶ corripuit et in virum alterum subito transformavit, ita quod⁷ iam spiritu prophetico pollere⁸ coepit. Nam cum quadam vice⁹ ipse cum plurimis a Perusinis¹⁰ captus diro¹¹ fuisset carceri mancipatus¹² , dolentibus aliis hic solus exsultat¹³ et redargutus¹⁴ super hoc a concaptivis respondit: "ideo me exultare noveritis, quia adhuc¹⁵ sanctus per totum saeculum¹⁶ adorabor¹⁷ ." Quadam vice Romam causa devotionis proficiscens vestimenta sua deposuit et pauperis cuiusdam vestimenta induens¹⁸ ante ecclesiam sancti Petri inter pauperes sedit et cum iis velut unus ex illis avide mendicavit¹⁹ et saepius simile fecisset, nisi notorum verecundia²⁰ impedivisset.

Quadam die dum audiret ea, quae dominus discipulis suis ad praedicandum missis locutus est, statim ad universa servanda²¹ tota virtute consurgit, solvit calceamenta²² de pedibus, tunica una, sed vili induitur²³ et pro corrigia²⁴ mutavit funiculum²⁵ . Multi nobiles et ignobiles, clerici et laici spreta²⁶ saeculari²⁷ pompa²⁸ eius vestigiis adhaeserunt²⁹ , quos pater sanctus docuit evangelicam perfectionem implere³⁰ , paupertatem apprehendere et per viam sanctae simplicitatis incedere. Scripsit praeterea evangelicam regulam sibi et suis fratribus habitis et habendis, quam dominus papa Innocentius confirmavit. Coepit extunc³¹ ferventius verbi Dei semina spargere et civitates et castella³² fervore mirabili circuire³³ .

In visione servus Dei supra se Seraphim³⁴ crucifixum³⁵ adspexit, qui crucifixionis suae signa sic ei evidenter impressit, ut crucifixus videretur et ipse. Consignantur³⁶ manus et pedes et latus crucis charactere³⁷ , sed diligenti studio ab omnium oculis ipsa stigmata abscondebat. Quidam tamen haec in vita viderunt, sed in morte plurimi conspexerunt. Quod³⁸ autem haec stigmata per omnia vera exstiterint³⁹ , multis miraculis ostensum est.

Beatus Franciscus columbina⁴⁰ simplicitate plenus omnes creaturas ad creatoris hortatur amorem, praedicat avibus, auditur ab iis, tanguntur ab ipso nec nisi licentiatae⁴¹ recedunt; hirundines⁴² , dum eo praedicante garrirent⁴³ , ipso imperante protinus⁴⁴ conticescunt⁴⁵ . Apud Portiunculam iuxta eius cellam⁴⁶ cicada⁴⁷ in ficu⁴⁸ residens frequenter canebat; quam vir Dei manum extendens vocavit dicens: "soror mea cicada, veni ad me." Quae statim oboediens⁴⁹ super eius manum adscendit. Cui ille: "canta, mea soror cicada, et dominum tuum lauda!" quae protinus canens nonnisi licentiata recessit. Parcit lucernis⁵⁰ , lampadibus⁵¹ et candelis⁵² , nolens sua manu deturpare⁵³ fulgorem.

Super petras⁵⁴ reverenter⁵⁵ ambulat intuitu⁵⁶ eius, qui dicitur petra legis divinae; vermiculos⁵⁷ , ne transeuntium pedibus conculcentur⁵⁸ , levat et apibus, ne inedia⁵⁹ pereant glacie hiemali, mel et optima vina iubet apponi, fraterno nomine animalia cuncta vocabat. Miro et ineffabili gaudio replebatur ob creatoris amorem, cum solem, lunam et stellas intuebatur et eas ad creatoris amorem invitabat. Coronam⁶⁰ sibi magnam fieri prohibebat dicens: "volo, quod fratres mei pulices⁶¹ partem habeant in capite meo".

Cum apud castrum Alvianum praedicaret, propter garritus⁶² hirundinum ibidem nidificantium audiri non poterat. Quibus ille: "sorores meae hirundines, iam tempus est, ut loquar ego, quia vos satis dixistis; tenete silentium, donec verbum domini compleatur⁶³ ." Cui continuo oboedientes protinus conticuerunt.

Transeunte aliquando viro Dei per Apuliam unam bursam magnam repperit in via denariis tumentem⁶⁴ , quam socius videns accipere voluit, ut pauperibus erogaret⁶⁵ , sed ille nullatenus⁶⁶ permisit dicens: "non licet, fili, alienum auferre." Sed cum ille vehementer instaret⁶⁷ , Franciscus paululum orans iubet, ut bursam tollat, quae iam colubrum⁶⁸ pro pecunia continebat. Quod videns frater timere coepit, sed oboedientiae volens implere⁶⁹ mandatum, bursam manibus capit et inde magnus serpens protinus exilivit. Et ait Franciscus: "pecunia servis Dei nihil aliud est quam diabolus et coluber venenosus."

Cum vero ad dies iam appropinquaret extremos, longa infirmitate confectus super nudam humum nudum poni se fecit fecitque omnes fratres ibidem assistentes ad se vocari et manus singulis imponens omnibus ibi praesentibus benedixit et instar⁷⁰ cenae dominicae singulis bucellam panis divisit. Invitabat, ut moris sui erat, omnes creaturas ad laudem Dei; nam et mortem ipsam cunctis terribilem et exosam⁷¹ hortabatur ad laudem eique laetus occurrit et ad suum invitabat hospitium dicens: "bene veniat soror mea mors." Ad extremam igitur horam veniens dormivit in domino. Cuius animam quidam frater vidit in modum stellae similis lunae in quantitate, soli in splendore.